Giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội - đường lối nhất quán của Đảng Cộng sản Việt Nam trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng

2. Giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội với tinh thần kiên định và sáng tạo, thể hiện nhất quán, xuyên suốt quá trình cách mạng Việt Nam

Mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là sợi chỉ đỏ xuyên suốt, nhất quán trong mọi thời kỳ của cách mạng Việt Nam. Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng (năm 1930) đã nêu rõ “làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”[2]. Đại hội I của Đảng (tháng 3-1935) tiếp tục khẳng định đường lối độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Trong chuyến thăm Pháp (năm 1946), khi trả lời phỏng vấn báo chí, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã công khai nêu rõ: “Tất cả mọi người đều có quyền nghiên cứu một chủ nghĩa. Riêng tôi, tôi đã nghiên cứu chủ nghĩa Các Mác”[3], “Muốn cho chủ nghĩa cộng sản thực hiện được, cần phải có kỹ nghệ, nông nghiệp và tất cả mọi người đều được phát triển hết khả năng của mình”[4]. Cương lĩnh chính trị tại Đại hội II của Đảng (tháng 2 - 1951) tuyên bố: “Hoàn thành giải phóng dân tộc, phát triển dân chủ nhân dân, tiến tới chủ nghĩa xã hội”[5]. Đại hội III của Đảng (tháng 9-1960) đã đề ra đường lối tiến hành đồng thời hai chiến lược cách mạng trên hai miền của đất nước: cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và cách mạng dân tộc dân chủ ở miền Nam. Đại hội IV của Đảng (tháng 12-1976) đề ra đường lối đưa cả nước quá độ lên chủ nghĩa xã hội, xác định hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam là xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Ngay từ khi bắt đầu khởi xướng công cuộc đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam xác định đổi mới không phải là thay đổi mục tiêu xã hội chủ nghĩa mà nhằm làm cho mục tiêu đó đạt được bằng những hình thức, biện pháp phù hợp. Đại hội VII của Đảng (tháng 6-1991) công bố “Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội”, trong đó xác định rõ: “Mục tiêu tổng quát phải đạt tới khi kết thúc thời kỳ quá độ là xây dựng xong về cơ bản những cơ sở kinh tế của chủ nghĩa xã hội, với kiến trúc thượng tầng về chính trị và tư tưởng, văn hóa phù hợp, làm cho nước ta trở thành một nước xã hội chủ nghĩa phồn vinh”[6]. Các Đại hội Đảng thời kỳ đổi mới cùng với việc ra sức tìm tòi, sáng tạo lý luận luôn khẳng định phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt, nhất quán, là cái bất biến, nhưng ở từng giai đoạn lịch sử cụ thể lại được triển khai một cách linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với thực tiễn.

Trong công cuộc đấu tranh giành chính quyền và kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1930-1954), độc lập dân tộc là mục tiêu trước mắt, còn chủ nghĩa xã hội là mục tiêu lâu dài. Dựa vào tư tưởng của Cương lĩnh đầu tiên, trong thời kỳ vận động giải phóng dân tộc (1930-1945), Đảng chủ trương đặt vấn đề dân tộc lên trên hết, tạm gác cách mạng ruộng đất và các lợi ích giai cấp, nhờ đó xây dựng được khối đoàn kết dân tộc rộng rãi làm nên Cách mạng Tháng Tám năm 1945, thành lập nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á. Tuy vậy, nền độc lập dân tộc non trẻ bị đe dọa trước xâm lược Pháp. Do đó, trong giai đoạn 1945-1954, đường lối của Đảng tiếp tục đề cao nhiệm vụ giải phóng dân tộc, còn cách mạng ruộng đất và lợi ích giai cấp được giải quyết có chừng mực, phù hợp, không làm phương hại đến khả năng tập hợp lực lượng cho thực hiện kháng chiến chống xâm lược. Chủ nghĩa xã hội là mục tiêu, phương hướng đi tới sau khi hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, đồng thời chuẩn bị một số tiền đề cơ bản cho chuyển tiếp sang thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, nhất là tiền đề chính trị, tư tưởng. Mục tiêu, phương hướng tiến lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa, có ý nghĩa tạo động lực lôi cuốn nhân dân tham gia kháng chiến, tin tưởng vào bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa sẽ hướng tới.

Trong điều kiện đất nước bị chia cắt làm hai miền (1954-1975), sáng tạo lý luận của Đảng là chủ trương tiến hành đồng thời hai chiến lược cách mạng ở hai miền đất nước: miền Bắc tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội nhằm đem lại cuộc sống ấm no, tự do cho nhân dân miền Bắc, làm căn cứ địa vững chắc cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc; miền Nam tiếp tục cuộc cách mạng dân tộc dân chủ, chống đế quốc Mỹ và tai say, hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc. Đây là một sáng tạo lý luận đặc sắc, một hình thức sinh động giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trong một điều kiện lịch sử cụ thể. Trong mối quan hệ giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đường lối của Đảng xác định cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc đóng vai trò quyết định nhất đối với sự nghiệp cách mạng cả nước, là hậu phương lớn cho tiền tuyến lớn miền Nam, bảo đảm thắng lợi của sự nghiệp đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc; cách mạng miền Nam có vai trò quyết định trực tiếp đối với sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, góp phần bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Đưa miền Bắc đi lên chủ nghĩa xã hội còn giúp kết nối với cả hệ thống xã hội chủ nghĩa, tạo hậu phương rộng lớn ủng hộ sự nghiệp cách mạng Việt Nam, trước hết là sự giúp đỡ to lớn, chí tình, chí nghĩa của Liên Xô và Trung Quốc. Giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc, chống đế quốc xâm lược, bảo vệ hòa bình, cho nên, sự nghiệp cách mạng chính nghĩa của nhân dân Việt Nam được cả nhân loại tiến bộ ủng hộ. 

Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đổi mới và hội nhập quốc tế, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn xác định hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đổi mới không phải là xa rời mục tiêu xã hội chủ nghĩa mà làm cho mục tiêu đó đạt được bằng những hình thức, biện pháp có hiệu quả, phù hợp quy luật khách quan. Đổi mới, xây dựng đất nước nhằm làm cho nhân dân có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, quốc gia - dân tộc hùng cường, có vị thế xứng đáng trên thế giới; tăng cường tiềm lực chính trị - tinh thần, vật chất - kỹ thuật, sức mạnh tổng hợp để bảo vệ vững chắc Tổ quốc. Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa bao gồm từ bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ các lợi ích chiến lược của đất nước, bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc, bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội. Cùng với kiên trì đường lối đổi mới là phải phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn nguy cơ chệch hướng xã hội chủ nghĩa, gồm cả biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và tác động chuyển hóa bởi “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.

3. Tiếp tục giương cao ngọn cờ lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trong thời kỳ phát triển mới của đất nước

Kiên định và sáng tạo trong giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, Đại hội XIII của Đảng (tháng 01-2021) đã cụ thể hóa tinh thần Cương lĩnh với tầm nhìn, mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể, phấn đấu đến năm 2025 là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030, là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, trở thành nước phát triển, có thu nhập cao, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Tính thống nhất biện chứng giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trong thời kỳ mới được thể hiện tập trung ở mục tiêu nêu trên, nhằm xây dựng đất nước giàu mạnh, hùng cường, có vị thế cao trên trường quốc tế, nhân dân có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc. Hoàn thiện nền kinh tế thị trường hiện đại, đầy đủ, hội nhập quốc tế để phát triển sức sản xuất, phân bổ có hiệu quả nguồn lực, tạo ra của cải ngày càng dồi dào, tăng cường sức mạnh tổng hợp quốc gia, xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội. Tuy nhiên, kinh tế thị trường không hoàn toàn vận động cùng chiều với mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, do vậy, gắn với phát triển kinh tế thị trường phải giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa thông qua vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước, bảo đảm an sinh xã hội và phúc lợi xã hội, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội trong từng bước đi và từng chính sách phát triển, phát triển văn hóa, bảo vệ môi trường sinh thái. Mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là sáng tạo và đột phá lý luận quan trọng của Đảng Cộng sản Việt Nam nhằm bảo đảm quản trị có hiệu quả sự hiện thực hóa mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trong từng giai đoạn của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.

Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trong thời kỳ mới thể hiện ở sự kết hợp chặt chẽ giữa hai nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đổi mới là tìm tòi những hình thức, phương pháp phù hợp để xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, đồng thời tăng cường tiềm lực chính trị - tinh thần, vật chất - kỹ thuật, phát huy sức mạnh tổng hợp để bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, bảo vệ môi trường hòa bình, giữ vững ổn định chính trị - xã hội là điều kiện tối quan trọng bảo đảm cho đổi mới, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội. Tính thống nhất giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội thể hiện ở sự quyện chặt giữa kiên trì mục tiêu cuối cùng với tìm mọi biện pháp đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững; giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; giữa bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc với bảo vệ Đảng, bảo vệ nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa, ổn định chính trị - xã hội, bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc, bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội; giữa phát triển kinh tế thị trường và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa hội nhập quốc tế và tăng cường năng lực tự chủ chiến lược.

Kiên trì, kiên quyết bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc phù hợp với luật pháp quốc tế, đồng thời là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, góp phần bảo vệ hòa bình, vun đắp tình hữu nghị, hợp tác giữa các dân tộc, thúc đẩy tiến bộ xã hội. Hội nhập quốc tế không chỉ có mặt thuận lợi mà còn chịu tác động bởi cả những mặt tiêu cực, nhất là các trào lưu tư tưởng, văn hóa, lối sống tư sản, âm mưu và hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Do đó, cùng với chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, khai thác mặt thuận lợi là phải chủ động, tích cực đấu tranh phòng, chống các âm mưu, thủ đoạn, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch để bảo vệ độc lập dân tộc, tự chủ quốc gia, ổn định chính trị - xã hội, giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa.

PGS.TS Đoàn Minh Huấn,
Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản.
Nguoàn: http://hdll.vn/